Քննարկում 1։ Ջուր
Էջը անհրաժեշտ նյութերի և առաջադրանքների
պանակ-ուղեցույցն է պերմակուլտուրայի առաջին
քննարկում-հանդիպման համար
Հիշեցում
Քննարկումները տևում են 75 րոպե։ Եթե քննարկումը ձգձգվում է, ապա մարզիչը փորձում է ավարտել քննարկում-վարժությունը, որը սկսել են, և միաժամանակ հանդիպումը տանել ամփոփման կետի։

Քննարկումները դասավորված են ըստ կարևորության հերթականության, այսինքն՝ վերջին քննարկումների կարևորությունն ավելի ցածր է և նրանք չհասցնելու դեպքում որակային վնասները շատ չեն։
Մուտք
Սկսեք քննարկումը հարցնելով ուսանողներին, թե ինչը իրենց հետաքրքրեց կամ զարմացրեց ընթերցանյութում և թե ինչ հիմնական եզրակացություններ կարելի է անել կարդալուց հետո։ Երբ պատասխաններ չեն հնչում, մարզիչը կարող է տալ ուղղորդող հարցեր նաև ըստ անհրաժեշտության՝ կիսվել ուսանողի հետ սեփական մտքերով։
Ապա անցնել այն հարցերի քննարկմանը, որոնք ուսանողները նախօրոք ուղարկել են։

Եթե հարցեր չկան, մարզիչը կիսում է էկրանը և ցույց տալիս երեք հարց ընթերացնյութի մասին, և կարդալով, սպասում ուսանողների պատասխանին։
ՀԱՐՑ 1: Ի՞նչ գործառույթ են կատարում բլրի թեքությանը ուղղահայաց փորված խորշերը։
  1. Լրացուցիչ տարածք են ստեղծում սերմեր ցանելու համար
  2. Դանդաղեցնում են անձրևաջրերի հոսքը և օգնում ամբարել ջուրը
  3. Դանդաղեցնում են ջրի գոլորշիացումը
  4. Ծառայում են որպես արոտավայր
ՀԱՐՑ 2: Ի՞նչ նպատակով են մտածող մասնագետները փողոցները որոշակի քեթությամբ սարքում։
  1. Որպեսզի փողոցի վրա խորշեր փորեն
  2. Քայլելը ավելի հեշտ է փոքր թեքությամբ փողոցներով
  3. Առանց թեքության փողոցներ կառուցելը բարդ է
  4. Որպեսզի անձրևաջուրը բարձր կետից հոսի դեպի ցածր կետ
ՀԱՐՑ 3: Ո՞րը բազային քարտեզի մաս չէ։
  1. Տարածքի սահմանները և չափերը
  2. Հնարավոր հրդեհի գոտիները
  3. Տարածքով անցնող քայլելու ճանապարհները
  4. Դեպի հյուսիս ուղղությունը
Ճիշտ պատասխաններ՝
  • Հարց 1 - պատասխան 2
  • Հարց 2 - պատասխան 4
  • Հարց 3 - պատասխան 2

Քննարկման հիմնական միտքն է․
Ջուրը և անգամ կեղտաջրերն ու անձրևաջուրը չափազանց արժեքավոր ռեսուրսներ են դրանք վատնելու համար։ Ջրային ռեսուրսների վերաօգտագործումը կայուն և շահավետ լուծում է:
ՔԱՐՏԵԶԱԳՐՈՒՄ - Բազային քարտեզ
Մարզիչը խնդրում է ուսանողներին հանել իրենց աշխատանքային տետրերը և բացել առաջին ընթերցանյութի հատվածը՝ բազային քարտեզը։ Մարզիչը ուսանողներին ներկայացնում է, թե ինչ է պատկերված քարտեզի վրա՝ նաև նշելով, որ պատկերված է Տաթևի դպրոցի տարածքը, որտեղ Climate Uturn-ը UNDP-ի հետ միասին պերմակուլտուրայի նախագիծ է իրականացրել։

Ուսանողները մարզիչի հետ միասին ավելացում են բազային քարտեզի պակասող մասերը։ Բույսերի, ծառերի ու ծաղիկները ընտրությունը կախված է ուսանողների ցանկությունից։ Raised bed-երին, որոնք ավելացնելու են քարտեզի վրա, մարզիչը կարող է ծանոթացնել ներքևի նկարներով և տեսական նյութով։
Raised bed-երը (նկարներում նրանց ծածկոցեվ տարբերակներն են՝ տարաներ ջերմոցային կափարիչով), այգեգործական մեթոդ են տարածքից իզոլացված փոքրիկ համակարգում բույսեր աճեցնելու համար։ Դուք կարող եք ստեղծել նման տարաներ՝ օգտագործելով արկղեր և պարզապես նրանց մեջ պարարտ հողի կույտ լցնելով։ Նրանք կարծես փոքրիկ ջերմոցներ լինեն, քանի որ ունեն նմանատիպ դեր։

Նրանց ունեն մի շարք առավելություններ. (1) երկարացնում են տնկման սեզոնը, (2) կարող են նվազեցնել մոլախոտերը, և (3) նվազեցնում են աղքատ տեղական հողը օգտագործելու կարիքը: Քանի որ այգեպանը չի քայլում նրանց վրա, հողը չի սեղմվում, և արմատներն ավելի հեշտ են աճում։
  • Առաջադրանք
    Ընթերցանյութը շեշտադրում է ստորգետնյա ջրերի լիցքավորման և պահպանման գաղափարը և բացատրում ստորգետնյա ջրերի կիրառական կարևորությունը։

    Ի՞նչ եք կարծում, իսկ Հայաստանում ստորգետնա ջրերը ինչպե՞ս են օգտագործվում։
    01
  • Պատասխան
    Լեռնային երկրներում, որտեղ ապարաշերտերն ունենում են որոշակի թեքություն, ստորգետնյա ջրերը շարժվում են և դուրս են գալիս երկրի մակերևույթ՝ առաջացնելով աղբյուրներ:
    Տաք աղբյուրների ջրերով կարող են ջեռուցվել բնակարաններ ու ջերմատներ:
    Հայաստանում հանքային ջրերն ունեն բուժիչ հատկություններ և օգտագործվում են որպես բուժամիջոց: Դրանց ելքերի մոտ հիմնվել են առողջարաններ, հանգստյան տներ, օրինակ՝ Ջերմուկը, Արզնին, Հանքավանը։

    ՀՀ տարածքը հարուստ է արտեզյան ու նաև քիմիական տարբեր բաղադրությամբ հանքային աղբյուրներով՝ «Արարատ», «Արզնի», «Բջնի» և այլն։
    01
  • Առաջադրանք
    Իսկ ինչպե՞ս է օգտագործվում ուղղակի ջուրը։ Օրինակ՝ Սևանա լճի ջուրը։
    02
  • Պատասխան
    Պատասխանները կարող են լինել՝
    • Խմելու ջուր
    • Ոռոգում
    • Հիդրոէներգիա
    • Ձկնորսություն
    • Զբոսաշրջություն և հանգիստ
    01
Քննարկում-Վարժություն
Թիրախավորվող հմտություններ
Խնդիրների լուծում, քննադատական մտածողություն
  • Առաջադրանքի ներկայացում
    Մարզչի համար
    Խորհուրդ է տրվում ավելի պարզ բառերով պատմել case-ը, որպեսզի երեխաներն ավելի լավ հասկանան, թե ինչ է իրականում եղել և ինչ խնդիր է առաջացել արդյունքում։

    Եկեք ձեզ մի պատմություն պատմեմ։
    Հայաստանում կառուցվել է <<Աերացիա>> անունով մի գործարան, որի գործառույթը կեղտաջրերի մշակումն է։ Գործարանի կառուցման նախագիծը ֆինանսավորվել է արտերկրում գտնվող միջազգային կառույցի կողմից։ Նախագծի համար պատասխանատվություն կրում են ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարությունը և ՀՀ ջրային կոմիտեն։
    Հայաստանում ջրի մատակարարման բոլոր համակարգերի շահագործումը ապահովում է <<Վեոլիա>> ընկերությունը, որի հետ ջրային կոմիտեն կնքել է պարտավորությունների պայմանագիր:
    Այնուամենայնիվ, գործարանը կառուցելուց առաջ ՀՀ պատասխանատու մարմինները <<Վեոլիայի>> հետ չեն քննարկել, գործարանի շահագործման կազմակերպման հարցը։ Երբ գործարանը կառուցվեց, <<Վեոլիան>> հրաժարվեց կազմակերպել գործարանի շարունակական շահագործումը՝ պնդելով, որ այն կնքված պայմանագրի մաս չէ։ Այժմ գործարանը մատնված է անուշադրության։ Արդյունքում այս գործարանը մի մեծ խնդրի է վերածվել։

    Եկեք մի քանի հարցերի միջոցով քննարկենք իրավիճակը։

    Հարց 1։ Ի՞նչ եք կարծում, ինչո՞ւ ջրային կոմիտեն գործարանի շահագործման հարցը չի քննարկել <<Վեոլիայի>> հետ։

    Հարց 2։ Ի՞նչ եք կարծում, ինչու՞ է <<Վեոլիան>> հրաժարվում կազմակերպել գործարանի գործարկումը։

    Հարց 3։ Պատկերացրեք՝ դուք ջրային կոմիտեի նախագահն եք։ Ինչպե՞ս <<Վեոլիայի>> հետ համագործակցության եզրեր կգտնեք գործարանը գործարկելու համար։

    Հարց 4։ Այժմ պատկերացրեք, որ դուք ներդրումներ կատարող արտասահմանյան ընկերության աշխատակիցն եք։ Հաջորդ անգամ ներդրում կատարելիս ի՞նչը այլ կերպ կանեիք։
  • Ուղղորդումներ

    Հարց 1։ Հիմնական ենթադրությունը, որը ուսանողը կարող է անել, այն է, որ ջրային կոմիտեն ենթադրել է, որ <<Վեոլիան>>, իբրև Հայաստանում ջրի մատակարարման ողջ ցանցի կազմակերպիչ, անկասկած կհամաձայնի կառավարել նաև նոր գործարանը։

    Հարց 2։ Եվս մեկ գործարանի կառավարումը, ենթադրում է լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների ներդրում, ինչը <<Վեոլիան>> անել չի ցանկանում։

    Հարց 3։ <<Վեոլիային>> կարելի է ստիպել գնալ կոմպրոմիսի՝ օգտագործելով հետևյալ գործիքները․

    1․ PR գործունեություն։ Խնդրի լուսաբանումն ու հասարակության իրազեկումը ճնշում կարող է ստեղծել կազմակերպության վրա։
    2․ Գտնել այլընտրանքային մատակարար։ Կազմակերպությանը կարելի է ճնշել՝ կապեր հաստատելով այլ հնարավոր մատակարարների հետ։
    3․ Կոմպրոմիս։ Կազմակերպության ղեկավարին կարելի է առաջարկել մեկ այլ ծառայություն կամ բավարարել մեկ այլ կարիք, ինչի դիմաց <<Վեոլիան>> կսկսի գործունեությունը։
    4․ Ադմինիստրատիվ ռեսուրսներ։ Խնդիրը կարելի է լուծել նեգրավելով երկու կողմերի համապատասխան ինստիտուտների։

    Հարց 4։ Ընկերությունը շարունակում է գործունեություն ծավալել Հայաստանում։ Այժմ նրանք ֆինանսավորում են կեղտաջրերի մշակման ավելի փոքր գործարանների կառուցումը։ Նրանք այլևս գումար չեն տրամադրում կառուցման աշխատանքներին մինչև չստանան ապացույց, այն մասին, որ ջրային կոմիտեն ունի պաշտոնական համաձայնություն <<Վեոլիայի>> հետ հերթական գործարանի կառավարման մասին։
  • Առանցքային կետեր

    1․ Մարզիչը պատմության միջոցով ընդգծում է երկարաժամկետ պլանավորման, ռիսկերի գնահատման, ապագա հնարավոր հետևանքների մասին նախօրոք մտածելու կարևորությունը ցանկացած աշխատանքում։
Հարց-Ամփոփում
Եկեք պատասխանենք երկու կարճ հարցի՝
- Ի՞նչ սովորեցիք այս քննարկում-վարժությունից։
- Ինչպե՞ս կարող եք այն օգտագործել ձեր կյանքում։

Ուղղորդում՝ նախօրոք հասկանալ մեր գործողությունների ռիսկերը ու կանխարգելել, փորձել գտնել համագործակցության եզրեր առանց բռնության և ուժի, հաշվի առնել տարբեր մարդկանց/մարմինների տեսակետեր կարևոր որոշումներից առաջ, և այլն
Հուշում
Ներքոբերյալ առաջադրանքը ներկայացնելիս մարզիչը ունի ընտրության հնարավորություն։ Կախված խմբի կարողություններից՝ մարզիչը կարող է․
Ա․ Սահմանափակվել Հարց 1-ով և քաջալերել ուսանողներին ինքնուրույն կազմել նախագծի պլանը և քայլաշարը։
Բ․ Հարց 1-ից բացի՝ տրամադրել նաև նախագծի նկարագիրը՝ ըստ երեք փուլերի և համապատասխան քայլաշարի։
Քննարկում-Վարժություն
Թիրախավորվող հմտություններ
Քննադատական և ստեղծարար մտածողություն, նախագծում, պլանավորում
  • Առաջադրանքի ներկայացում
    Եթե կարդացել եք ընթերցանյութը, հավանաբար արդեն իսկ հասկացել եք, թե որքան կարևոր և կայուն լուծում է տան համար անձրևաջրերի հավաքման համակարգ ունենալը։ Առաջարկում եմ այսօր նախագծենք այդպիսի համակարգ ձեր տան համար։

    Հարց 1. Պատկերացրեք դուք այս նախագծի ղեկավարն եք։ Ինչի՞ց կսկսեք։



  • Ուղղորդումներ

    Նախագիծը կարելի է բաժանել երեք մասերի։

    Մաս 1
    Նախ կարևոր է ուսումնասիրել այն տեղանքը, որտեղ տեղադրվելու է համակարգը։

    Քայլ 1։ Ստուգեք, թե արդյոք կա գյուղի/քաղաքի/մարզի/երկրի կողմից ընդունված կանոնակարգ անձրևաջրերի հավաքման համակարգեր ներդնելու մասին։

    Քայլ 2։ Ուշադրություն դարձրեք արդեն առկա անձրևաջրերի հեռացման միջոցներին։

    Քայլ 3։ Ուսումնասիրեք ձեր տան տանիքը։
    ա․ Ինչ նյութից է պատրաստված։
    բ․ Ինչպիսի թեքություն ունի։
    գ․ Որքան է տանիքի մակերեսը և հետևաբար որքան ջուր հնարավոր կլինի հավաքել։

    Քայլ 4։ Պատկերացում կազմեք անձրևաջրի որակի մասին, որը հավաքվում է և որոշեք, թե ինչի համար կարող է այն օգտագործվել։

    Քայլ 5։ Պատկերացում կազմեք կլիմայի, հատկապես անձրևների հաճախության մասին, որպեսզի ճիշտ որոշեք անձրևահավաքման համակարգի չափերը։

    Քայլ 6։ Ապահովեք ձեզ համար հեշտ և արագ հասանելիություն բակի այն հատվածում, որտեղ տեղադրվելու է համակարգը։

    Մաս 2


    Որոշել համակարգի դիզայնը։
    Դիզայնը պետք է ներառի

    անձրևաջրի հավաքման ավազան՝ անձրևաջրի ավազան (gutter/жёлоб),

    տերևների դեմ ցանց (leaf screen),

    ուղղահայաց խողովակներ (downspouts) ջրի տեղափոխման համար,

    առաջին հոսքի տարանջատիչ (first flush diverter) և ջրի հավաքման բաքեր։


    Մաս 3

    Այժմ պետք է կազմել ցուցակը, որը կներառի բոլոր բաղադրիչ մասերը, ծառայությունները, որոնք հարկավոր են անձրևաջրերի սիստեմը կառուցելու համար։




  • Առանցքային կետեր
    1․ Մաս 2-ում ցուցակ կազմելիս ուսանողները հաճախ բաց են թողում տրանսպորտային և մասնագետներ վարձելու ծախսերը։ Մարզիչը, ըստ անհրաժեշտության, ուսանողների ուշադրությունը հրավիրում է <<քողարկված>> կարիքներին, որոնք անխուսափելի են։

    2․ Մարզիչը հորդորում է ուսանողներին իրենց նախագծած համակարգերը տեղադրել զրուցարանում։

    3․ Քննարկման ժամանակ մարզիչը ընդգծում է դիզայնի հաջողված կողմերը և խմբի մնացած ուսանողների օգնությամբ մատնանշում բարելավման տեղերը։

    4․ Որպես հղում՝ մարզիչը օգտագործում է ներքոբերյալ անձրևաջրերի հավաքման համակարգի նախագիծը։
Անձրևաջրի հավաքման համակարգ
Հուշում
Քննարկում-Վարժության շարունակության մեջ, եթե մարզիչը զգում է, որ չկա ժամանակ կամ ըստ անհրաժեշտության, մարզիչը բաց է թողնում հարց 2-ը և 3-ը, բայց անպայման կատարում է հարց 4-ը։
Քննարկում-Վարժություն
(Շարունակություն)
Թիրախավորվող հմտություններ
Հետազոտություն, քննադատական և ստեղծարար մտածողություն
  • Առաջադրանքի ներկայացում
    Երբ համակարգի դիզայնը պատրաստ է

    Հարց 2․ Օգտագործելով հատուկ հաշվիչը՝ հաշվեք, թե որքան ջուր եք հավաքելու մեկ տարվա ընթացքում։

    Հարց 3․ Այժմ կարևոր է հասկանալ, թե որքան ֆինանսական ռեսուրս կպահանջվի նախագիծը իրականացնելու համար։ Եկեք կազմենք ծախսերի ցուցակ՝ ներառելով բոլոր ծախսերը։

    Հարց 4․ Պատկերացրեք՝ դուք ցանկանում եք համագործակցել քաղաքապետարանի/գյուղապետարանի հետ, որպեսզի նրանք ներդնեն համակարգը ողջ քաղաքի համար։

    Ինչպե՞ս կներկայացնեք սիստեմի կարևորությունը քաղաքի համար։
    Ինչպե՞ս կհամոզեք քաղաքապետարանին/գյուղապետարանին համագործակցել ձեզ հետ։ Պատրաստեք 3 րոպեանոց ելույթ:

    Ձեր ելույթը պետք է կարճ ներկայացնի պատմության/նախագծի հիմնական ասելիքը և բացատրի՝ ինչու եք ընտրել հենց այդ մեկը։ Ելույթը պետք է կազմված լինի երկու տեսակի նախադասություններից՝ էմոցիոնալ և ռացիոնալ։

    Սկսեք էմոցիոնալ նախադասությամբ և հերթափոխեք տեսակները։ Էմոցիաները, որոնք դուք ձեր ելույթի միջոցով կառաջացնեք, կարող են լինել և՛ դրական, և՛ բացասական՝ վախ, բարկություն․ լարվածություն, ոգևորվածություն, երջանկություն և այլն։ Հիանալի կլինի եթե դուք կարողանաք բարկություն առաջացնել ներկայիս խնդրի մասին և ոգևորություն ապագայի մասին, երբ խնդիրն արդեն լուծված կլինի։ Տրամաբանական նախադասությունները հիմնեք թվերի, փաստերի ու ցանկացած տվյալների այլ աղբյուրների վրա։ Կարող եք անգամ նկարներ կամ տեսանյութեր օգտագործել։

  • Ուղղորդումներ

    Հարց 2
    Ուսանողները պետք է օգտագործեն հետևյալ հղումը։

    Հարց 3
    Մաս 2-ում ցուցակ կազմելիս ուսանողները հաճախ բաց են թողում տրանսպորտային և մասնագետներ վարձելու ծախսերը։ Մարզիչը, ըստ անհրաժեշտության, ուսանողների ուշադրությունը հրավիրում է <<քողարկված>> կարիքներին, որոնք անխուսափելի են։

    Տարբեր նյութերի արժեքը կարելի է պարզել List.am, amazon.com, ebay.com, aliexpress.com կայքերից։

    Հարց 4։ Հաջողված ելույթի 3 սյուներն են․

    Էթոս
    - եղեք համոզիչ՝ ստեղծելով վստահելի խոսնակի կերպար

    Պաթոս - եղեք համոզիչ՝ ձեր խոսքի միջոցով նպատակային էմոցիա առաջացնելով լսարանի մոտ

    Լոգոս - եղեք համոզիչ՝ կառուցելով տրամաբանված խոսք և ստեղծելով ամուր պատճառահետևանքային կապեր
  • Առանցքային կետեր

    1․ Ծախսերի ցուցակը բավարար մանրամասն ներկայացնում է բազմատեսակ ծախսերը, որոնք անհրաժեշտ են նախագծի իրականացման համար։

    2․ Մարզիչը պատմում է հաջողված ելույթի 3 սյուների մասին։

    3. Մարզիչը առաջադրանքի ներկայացման սկզբում անպատճառ ընդգծում է ուսանողների միմյանց ակտիվ լսելու կարևորությունը։

    Մարզիչը հորդորում է ելույթների ժամանակ նոթեր կատարել, քանի որ նրանց տված հետադարձ կապը կարևոր է։

    Մարզիչը և ուսանողները հետադարձ կապ են տրամադրում ելույթներին՝ քննելով ելույթը ըստ առաջադրանքի պահանջի։

    4․ Վարժության վերջում մարզիչը հորդորում է ուսանողներին գալիք շաբաթվա ընթացքում ելույթը մի քանի անգամ փորձել հայելու առաջ՝ զարգացնելու հանրային ելույթներ ունենալու հմտությունը։

    5․ Ըստ անհրաժեշտության՝ մարզիչը առանձնացնում է խմբի թերացման ոլորտները, որոնք առավել բարելավման կարիք ունեն։
Հարց-Ամփոփում
Եկեք պատասխանենք երկու կարճ հարցի՝
- Ի՞նչ սովորեցիք այս քննարկում-վարժությունից։
- Ինչպե՞ս կարող եք այն օգտագործել ձեր կյանքում։

Ուղղորդում՝ ճիշտ ձևակերպված խոսքի կիրառումը կյանքում անհրաժեշտ արձագանքին հասնելու համար, էմոցիաների և ռացիոնալ փաստարկավորված խոսքի միախառնումը և կիրառումը բանավոր խոսքի մեջ, և այլն
Հետադարձ կապ
Ձեր հասակակիցներին հետադարձ կապ տալը կարող է օգտակար լինել բոլորի համար՝ բարելավելու և ավելի լավ աշխատելու համար: Դա նման է համակարգչային խաղ խաղալուն կամ թիմային սպորտով զբաղվելուն, եթե ուզում ես ավելի լավը դառնալ, պետք է մարզվել և սովորել քո սխալներից: Հետադարձ կապը նման է խորհուրդների, որտեղ ինչ-որ մեկը ձեզ ասում է, թե ինչ եք անում լավ և ինչ կարող եք բարելավել: Միգուցե միշտ չէ, որ լավ է զգում քննադատություն լսելը, բայց դա կարող է օգնել ձեզ հասկանալ, թե ինչպես անել ամեն ինչ ավելի լավ և առաջընթաց գրանցել ձեր նպատակներին հասնելու համար: Կարևոր է հիշել, որ հետադարձ կապը պետք է տրվի հարգալից և կառուցողական ձևով՝ կենտրոնանալով վարքի կամ արդյունքի վրա, այլ ոչ թե հարձակվելու անձի վրա:

Հետադարձ կապի համար լավ եղանալ է "Համբուրգեր" մեթոդը։ Հետադարձ կապի "Համբուրգեր" մեթոդը ներառում է դրական մեկնաբանությունների և կառուցողական քննադատության միջև խառնուրդը: Առաջին «բուլկի»-ն դրական մեկնաբանություն է, որին հաջորդում է քննադատության «միս»-ը, ապա մեկ այլ դրական մեկնաբանություն որպես երկրորդ «բուլկի»։ Այս մոտեցումը կարող է օգնել հետադարձ կապն ավելի հավասարակշռված և հեշտ ստանալը:
Քննարկում-Վարժություն
Թիրախավորվող հմտություններ
Պլանավորում, ռեսուրսների գնահատում
  • Առաջադրանքի ներկայացում
    Ջրային փոխադրումը հաճախ հանգեցնում է կորուստների՝ ազդելով ինչպես ջուր ստացողը, այնպես էլ ջրի աղբյուրի վրա: Օրինակ, երբ ջուրը Սևանա լճից տեղափոխվում է այլ վայրեր տարբեր նպատակներով, նրա մի զգալի մաս կորչում է։ Դա ուղիղ կերպով ազդում է լճի ջրի մակարդակի վրա։

    Պատկերացրեք, որ դու ջրային էքսպերտ եք, ում հանձնարարել են հասկանալ, թե ինչո՞ւ է ջուրը քչանում։ Ի՞նչ եք կարծում՝ որտե՞ղ կարող ենք մենք ջուր կորցնել։

    Ուսանողները քննարկում են 3 րոպե։ Մարզիչը գրի է առնում նրանց տարբերակները։

    Պատճառներից մեկը ենթակառուցվածքի՝ ջրի խողովակների հնությունն է։ Խողովակների համար պատասխանատու է <<Վեոլիա>> ընկերությունը։ Ինչպե՞ս կհամոզեք նրանց, որ խողովակները պետք է փոխել։

  • Ուղղորդումներ
    Հարց 1
    • Գոլորշիացում. ջուրը կարող է գոլորշիանալ, երբ այն անցնում է, հատկապես բաց ջրանցքներում կամ ջրամբարներում:
    • Խողովակների մեջ արտահոսք. Հին կամ վատ պահպանված խողովակները կարող են առաջանալ արտահոսքեր՝ առաջացնելով ջրի զգալի կորուստ:
    • Ապօրինի օգտագործում. Չլիազորված խողովակները կարող են օգտվել ջրից:

    Հարց 2

    • Նոր խողովակները նշանակում են սպասարկման ավելի քիչ խնդիրներ՝ նվազեցնելով վերանորոգման ծախսերը Veolia-ի կողմից:
    • Ավելի նոր ենթակառուցվածքները կարող են ներկայացվել որպես բնապահպանական քայլ, որը բարձրացնում է ընկերության ESG* գնահատականը՝ գրավելով ներդրողների և հաճախորդների դրական ուշադրությունը:
    • Առաջարկեք նրանց որոնել դրամաշնորհներ կամ գործընկերություններ, այնպես որ Veolia-ն կարիք չունենա հոգալ թարմացումների ամբողջ արժեքը:
    • Veolia-ն կարող է բարձրացնել իր հեղինակությունը՝ որպես հուսալի, հեռանկարային ընկերություն։

    *ESG-ն նշանակում է Environmental (բնապահպանական), Social (սոցիալական) and Governance (կառավարում), որը չափում է, թե որքան պատասխանատու է ընկերությունը շրջակա միջավայրը պաշտպանելու, մարդկանց արդար վերաբերվելու և իրենց բիզնեսը ազնիվ վարելու հարցում:
  • Առանցքային կետեր
    Մարզիչը ընդգծում է դիմացինի տեսանկյունից մտածելու և փաստարկներ ձևավորելու կարևորությունը։


Քննարկում-Վարժություն
Թիրախավորվող հմտություններ
Պլանավորում, ռեսուրսների գնահատում
  • Առաջադրանքի ներկայացում
    Պատկերացրեք՝ դուք հարուստ գործարար եք, որը ցանկանում է ներդրում կատարել Հայաստանի տաք աղբյուրների միջոցով ոռոգման ծառայություններ մատուցելու մեջ։
    Որո՞նք են ձեր առաջին քայլերը։

    Մինչ ուսանողների հարցին պատասխանելը, իբրև ուղղորդում՝ մարզիչը ներկայացնում է Իսլանդիայի պատմությունը և ուսանողներին ցույց տալիս ներքոբերյալ տեսահոլովակը՝ միաժամանակ մեկնաբանելով հիմնական ասելիքը։


  • Ուղղորդումներ
    Ներդրողը պետք է մտածի․
    1․ Շուկայի և մրցակիցների մասին
    2․ Ռեսուրսների գնահատում իրականացնելու մասին
    3․ Անհրաժեշտ ֆինանսական միջոցների գնահատման մասին
    4․ Պահանջվող ենթակառուցվածների կառուցման մասին
    5․ Անհրաժեշտ լիցենզիաների ձեռք բերման մասին
    6․ Բիզնեսի թիմի ստեղծման մասին
    7․ Բիզնես պլանի մասին

    Ներդրողը հավանաբար չի ունենա համապատասխան գիտելիքներ տաք աղբյուրների մասին, այդ իսկ պատճառով նրա առաջին քայլը պետք է լինի մասնագետների վարձելը։

  • Առանցքային կետեր

    Մարզիչը ընդգծում է մասնագետներ վարձելու կարևորությունը, քանի որ գործարարը անհրաժեշտ եզրակացությունները միայնակ անել չի կարող։


Հարց-Ամփոփում
Եկեք պատասխանենք երկու կարճ հարցի՝
- Ի՞նչ սովորեցիք այս քննարկում-վարժությունից։
- Ինչպե՞ս կարող եք այն օգտագործել ձեր կյանքում։

Ուղղորդում՝ պատկերացնել իրավիճակը շահառու կողմի տեսանկյունից, վստահել բանիմաց մարմիններին նրա մեջ, ինչին ամբողջությանմբ չեք տիրապետում, արտաքին գործոնների/շուկայի/հնարավորությունների ուսումնասիրություն որոշումներից առաջ, և այլն
Տաք աղբյուրների օգտագործումը Իսլանդիայում
Իսլանդիայում տաք աղբյուրները սկսվել են օգտագործվել դեռ 1907 թվականից, երբ մի խելացի ֆերմեր բետոնե խողովակի միջոցով սկսեց մոտակա աղբյուրի գոլորշիները ուղղել դեպի իր տուն այն տաքացնելու համար։ 1930-ականներին նմանատիպ համակարգ ներդրվեց Ռեյկյավիկում։ Ինչպես մեր տներում կան ջրի մատակարարման խողովակներ, այնպես էլ Իսլանդիայում մարդիկ իրենց տներում ունեն տեղադրված երկրաջերմային էներգիայով տաքացված ջրի խողովակներ։ Տներից բացի՝ երկրաջերմային էներգիան ակտիվորեն օգտագործվում է նաև գյուղատնտեսության մեջ։ Շատ ջերմոցներ, որոնցում ուտելիք է աճեցվում, իրենց ջերմությունը ստանում են հենց այս եղանակով։ Հետաքրքիր է Իսլանդիայի կապը բանանների հետ։ 1960-ականներին, երբ ուտելիք ներկրելը շատ բարդ էր Իսլանդիայի համար, բանանը այն եզակի մրգերից էր, որի մատակարարումը հնարավոր էր։ Աշխարհագրական տեղադրությունն ու եղանակը թույլ չէին տալիս Իսալնդիային աճեցնել մրգերը իրենց երկրում։ Իսկ այժմ ներդնելով երկրաջերմային էներգիան ջերմոցներում՝ բնակիչները կարողանում են սեփական ուտելիքը աճեցնել։



  • Առաջադրանք
    Ընթերցանյութում բացատրվում էր, թե ինչպես կարելի է կառավարել անձրևաջուրը։ Մի այլ կարևոր հարց է հետևյալը․ ըստ ձեզ՝ լոգարանում և զուգարանում օգտագործվող ջուրը ո՞ւր է գնում։ Ի՞նչ գիտեք այս մասին։
    03
  • Պատասխան
    Օգտագործվող ջուրը նախ տեղափոխվում է կեղտաջրերի համակարգ, որտեղ մշակման մի քանի փուլերով է անցնում։ Հայաստանում կեղտաջրերի մշակումը կատարվում է հիմնականում մեխանիկական և բիոլոգիական ճանապարհներով։

    Մեխանիկական մշակման ժամանակ պինդ կեղտն ու աղբը զտվում է ջրից, իսկ բիոլոգիական մաքրման ժամանակ միկրոօրգանիզմները քայքայում են ջրում առկա օրգանական նյութերը։

    Մշակման պրոցեսից հետո ջուրը սովորաբար բաց է թողնվում գետեր, լճեր կամ այլ ջրային ավազաններ։ Որոշ տարածքներում այն կարող է օգտագործվել այգիների ոռոգման նպատակով։
    03
Քննարկման Ավարտ
Մարզիչը բացատրում է, թե ինչու են կարևոր այն փոքրիկ հարցերը, որոնք ուսանողները տեսնում են ընթերցանյութերը կարդալու ընթացքում։
Մարզիչ։
Չենք մոռանում, որ յուրաքանյուր հանդիպմանը պետք է միանալ Աշխատանքային Տետրով, որի վրա ենք գրառումներ և նշումներ ենք անելու։ Յուրաքանչյուր հաջորդ հանդիպման ժամանակ պետք են գալու նախորդ հանդիպման գրառումները և քարտեզների վրայի աշխատանքները։

Կա՞ն հարցեր կամ անհասկանալի մասեր Աշխատանքային Տետրի հետ աշխատանքից կամ քննարկումից։
Ուսանողներ։
Հաստատում են, որ կատարել են անհրաժեշտ հավելումները Աշխատանքային Տետրի մեջ և կբերեն այն հաջորդ հանդիպման ժամանակ։
Աշխատանքային տետրի մասին հիշեցումները մարզիչը նաև անում է ուսանողների չատում շաբաթվա մեջ առնվազն երկու անգամ։
Made on
Tilda